کد مطلب:225622 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:238

بعد علمی حضرت رضا
ائمه ی اطهار صلی الله علیه و آله همگی نور واحد و مخازن علوم الهی می باشند، و به تمامی اسرار و رموز حضرت حق (جل جلاله) آگاهی دارند. این بعد مهم، در همه آنها به طور یكسان موجود بوده است، لیكن با توجه به جور خلفای ظالم، بعضی از آنها امكان ابراز و علم رسانی به دیگران را پیدا نكرده اند. به عنوان مثال، در زمان امام حسن عسكری علیه السلام آنقدر فشار خلیفه ی ملعون بر آن حضرت زیاد بود، كه حتی با یاران و اصحاب نزدیك آن حضرت با مشكلات فراوان، و در قالب هایی مثل روغن فروش و غیره، به محضر مبارك آن امام علیه السلام می رسیدند، تا سؤالات و مشكلات خود و یا شیعیان را با ایشان برطرف نمایند. ولی بعضی از امامان علیهم السلام مانند امام ششم شیعیان علیه السلام، با بهره گیری از موقعیت پیش آمده، بنیان حوزه ی درس را گذاشت. تعداد دانش پژوهان آن حضرت به چهار هزار نفر می رسید. پس می بایست به این نكته ی مهم توجه داشته باشیم كه، همه امامان و حجج الله علیهم السلام از امتیازهای الهی واحدی برخودار بوده اند، و ترجیح دادن یكی بر دیگری، اشتباه



[ صفحه 36]



محض است؛ و این، یكی دیگر از مظلومیت های آن جگر گوشه های حضرت زهرا (س) است، كه متأسفانه حتی ما شیعیان هم به آن توجه نمی كنیم.

همان طور كه بیان شد، میزان علم آن حضرت، همچون پدران و اجداد طاهرش در حد غیر قابل تصوری بود؛ چنان كه در زمان حیات مبارك آن حضرت، دوست و دشمن، حیرت زده می شدند! به كمك فضل الهی فرصت های زیادی توسط دشمن آن حضرت - مأمون ملعون - برای ایشان ایجاد می شد، تا ذره یی از دریای تابان آن خورشید فروزان، نور پراكنی كند، و چشمان همه را خیره نماید.

ما در این بخش فقط یكی از مناظره های آن حضرت را، كه بسیار جالب و خواندنیست، به نقل از منابع معتبر، تقدیم تشنگان علوم رضوی علیه السلام می نماییم.

مأمون همواره تلاش زیادی می كرد، تا كمی از محبوبیت روزافزون حضرت رضا علیه السلام را در بین مردم و شیعیان كم كند. از آنجا كه خود مأمون هم اهل علم و مطالعه بود و به مناظره علاقه داشت، بنابراین به طور مرتب جلسات مناظره یی را ترتیب می داد، تا به این بهانه، هم از دریای علم آن عالم آل محمد صلی الله علیه و آله بهره ببرد، و هم شاید بتواند امام را در تنگناهای علمی، گیر انداخته، و نقطه ضعفی از او به دست مردم بدهد.

در دوران ولایتعهدی اجباری آن حضرت، ده ها مناظره با شخصیت های برجسته ی دنیا صورت گرفت، كه در تمامی آنها پیروز میدان، حضرت رضا علیه السلام بود. از جمله مهمترین این مناظره ها عبارتند از:

1- مناظره ی علمی با جاثلیق، رییس اسقف ها.

2- مناظره ی علمی با رأس الجالوت، بزرگ یهودیان آن زمان.

3- مناظره ی علمی با هربز اكبر، بزرگ یهودیان آن زمان.

4- مناظره ی با عمران صابی، رییس مذهب صابعین، پیروان حضرت یحیی علیه السلام.

5- مناظره با سلیمان مروزی، مشهورترین عالم علم كلام خطه ی خراسان.

6- مناظره با علی بن محمد جهم، ناصبی و دشمن اهل بیت علیهم السلام.



[ صفحه 37]



7- مناظره با ارباب مذاهب مختلف در بصره. [1] .

اكنون یكی از مناظرات مهم آن حضرت را، كه در مجلسی با شكوه و در حضور مأمون و ده ها تن از درباریان و دانشمندان آن زمان و علویان صورت گرفت، نقل می كنیم.

در عیون اخبار الرضا علیه السلام آمده است: هنگامی كه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام طبق تهدیدات فراوان مأمون، مجبور به قبول ولایتعهدی شد، آن ملعون به وزیر مخصوصش دستور داد كه تمامی پیروان مكاتب مختلف از جمله: جاثلیق، رأس الجالوت، رؤسای صائبین، هربز اكبر، نسطاس رومی و تمامی علمای علم كلام مشهور آن زمان را دعوت كرد، تا با حضرت رضا علیه السلام بحث و گفت و گو نمایند.


[1] مرحوم شيخ صدوق (ره)، عيون الأخبار، مرحوم علامه مجلسي (ره)، بحارالانوار، ج 49، مهدي پيشوايي، سيره ي پيشوايان، ص 516.